Καλώς ήρθατε!
Εδώ μπορείτε να απολαύσετε επιλογές ντοκιμαντέρ για την πόλη της Αθήνας, από τα αρχεία της ΕΡΤ και του Πολεμικού Μουσείου.
Παρασκήνιο, οδός Πανεπιστημίου
Το επεισόδιο της εκπομπής «ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ» με τίτλο «ΣΚΗΝΕΣ ΑΠΟ ΕΝΑ ΔΡΟΜΟ ΟΔΟΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ» είναι αφιερωμένο στην ιστορία της λεωφόρου Πανεπιστημίου. Η αναδρομή ξεκινά με την προβολή παλιών φωτογραφιών της και καρτ-ποστάλ. Γίνεται αναφορά σε κτήρια, μνημεία, ξενοδοχεία, καφενεία, εμπορικά μαγαζιά, στη λειτουργία τους, στην εξέλιξη τους. Ο συγκεκριμένος δρόμος έχει «φιλοξενήσει» σημαντικά ιστορικά και πολιτικά γεγονότα του εικοστού αιώνα, κοινωνικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις. Παρουσιάζονται αποσπάσματα από παρελάσεις, εορτασμούς, διαδηλώσεις, πανηγυρισμούς της εποχής του Μεσοπολέμου, του Ελληνοϊταλικού Πολέμου, της Κατοχής, των Δεκεμβριανών, της Δικτατορίας, της Μεταπολίτευσης. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην κατασκευή του Μεγάρου Σλήμαν, του κτηρίου της Τράπεζας της Ελλάδας, του κτηρίου του Μετοχικού Ταμείου Στρατού, της Καθολικής Εκκλησίας του Αγίου Διονυσίου, του κτηρίου της Ακαδημίας, του κτηρίου του Πανεπιστημίου, του κτηρίου της Βιβλιοθήκης, του Αρσάκειου Μεγάρου, κ.α. Παράλληλα, η οδός Πανεπιστημίου πρωταγωνίστησε σε γνωστές ταινίες και ζωγραφικούς πίνακες και αποτέλεσε το επίκεντρο του ενδιαφέροντος για Έλληνες και ξένους μελετητές. Συνδέεται με σημαντικούς σταθμούς της παλαιότερης και σύγχρονης ιστορίας της χώρας και επιβάλλεται η προστασία και η διατήρηση του ιδιαίτερου χαρακτήρα της, που συνδυάζει εικόνες και μνήμες από το παρελθόν και το παρόν.
Ιστορικοί Περίπατοι «Η Αθήνα στην οθωμανική εποχή»
Η καθηγήτρια Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Μαρία Ευθυμίου, είναι η ξεναγός μας στην Αθήνα της οθωμανικής εποχής. Μια ενδοσκόπηση της πόλης και της ιστορίας της, από τα πρώτα χρόνια της οθωμανικής κυριαρχίας, μέχρι και την απελευθέρωση, διαμέσου της περιήγησης στα σημαντικότερα κτηριακά μνημεία των Αθηνών.
Στην πόλη, τα κτήρια και τους ανθρώπους της είναι χαραγμένη η ιστορία κάθε τόπου. Όσον αφορά την Αθήνα και την ιστορία της, είναι κοινώς αποδεκτό, ότι αποτελούν εδώ και αιώνες ορόσημο για τους περιηγητές, τους επιστήμονες, αλλά και τους απλούς περαστικούς κάθε τάξης και εθνικότητας.
Διότι στην πόλη αυτή, συναντά κανείς μια σπάνια και ιδιόρρυθμη συνέχεια πέντε ξεχωριστών πολιτισμών. Από την αρχαιότητα στην Ρώμη και το Βυζάντιο και από εκεί στους Φράγκους, τους Οθωμανούς και ξανά στους Ευρωπαίους.
Η Αθήνα πριν απελευθερωθεί επισήμως το 1830 έζησε περισσότερα από 370 χρόνια οθωμανικής κυριαρχίας. Μιας κυριαρχίας που καθόρισε, ενδεχομένως υπόρρητα, αλλά σε σημαντικό βαθμό, την μετέπειτα πορεία της πόλης και των κατοίκων της.
Η ζωή υπό τον οθωμανικό ζυγό, η εσωτερική διοίκηση των Χριστιανών, η διατήρηση της γλώσσας και της θρησκείας, τα πρώτα ψήγματα της Αναγέννησης και ο δρόμος προς την Εθνική Επανάσταση του 1821. Η πλατεία Μοναστηρακίου, το Τζαμί του Τζισδαράκη, ο Άγιος Ασώματος, τα Προπύλαια και ο Παρθενώνας.
Οι «Ιστορικοί Περίπατοι» έχουν σκοπό να αναδείξουν πλευρές της ελληνικής Ιστορίας άγνωστες στο πλατύ κοινό με απλό και κατανοητό τρόπο.
Η εκπομπή-ντοκιμαντέρ επιχειρεί να παρουσιάσει την Ιστορία αλλιώς, την Ιστορία στον τόπο της. Με εξωτερικά γυρίσματα στην Αθήνα ή την επαρχία σε χώρους που σχετίζονται με το θέμα της κάθε εκπομπής και «εκμετάλλευση» του πολύτιμου Αρχείου της ΕΡΤ και άλλων φορέων.
Όπισθεν των ανακτόρων – Η Λεωφόρος Βασιλίσσης Σοφίας
Ταινία 48 λεπτών που δημιούργησε η κινηματογραφική ομάδα μαθητών του 20ου Γυμνάσιου Αθήνας σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς του σχολείου. Θέμα της, η ιστορία της Λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας μέσα από την ιστορία του ελληνικού κράτους όπως αποτυπώνεται πάνω στο δρόμο αυτό. Στην ταινία έγινε χρήση αρχειακού υλικού που παραχώρησε η ΕΡΤ. Συμμετέχουν ο γλύπτης Κώστας Βαρώτσος, ο συγγραφέας Θανάσης Γιοχάλας, η ιστορικός Μαρία Σπηλιωτοπούλου, ο δημοσιογράφος Νίκος Βατόπουλος από την εφημερίδα «Καθημερινή» και ο γιατρός Μανώλης Βελονάκης. Τη μουσική παραχώρησε ο Μιχάλης Μιχαλέρης.
Αθήνα… Τον παλιό εκείνο τον καιρό
Στο ντοκιμαντέρ «ΑΘΗΝΑ. . . ΤΟΝ ΠΑΛΗΟ. . . ΕΚΕΙΝΟ ΤΟΝ ΚΑΙΡΟ. . . » παρουσιάζονται σκηνές από τους δρόμους και τις γειτονιές της παλιάς Αθήνας όπως τις απέδωσε ο ζωγράφος ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΑΒΒΑΚΗΣ. Μεταξύ άλλων εικονίζονται η Ακρόπολη, η συνοικία της Πλάκας με τα καπηλειά και τις ταβέρνες της, το παλιό τραμ, οι πλανόδιοι μανάβηδες με τα γαϊδουράκια τους, ο γκαζιέρης που άναβε τα φώτα στους δρόμους, το «Θηρίο», οι κυρίες με τα ομπρελίνα, η περιφορά του επιταφίου το Πάσχα, οι παρελάσεις στις εθνικές επετείους. Τις εικόνες του ζωγράφου ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΑΒΒΑΚΗ ντύνουν μουσικά τραγούδια για την παλιά Αθήνα (όπως «Το αμαξάκι», «Στου Όθωνα τα χρόνια»), ενώ διαβάζονται αποσπάσματα από ποιήματα γραμμένα για την Αθήνα εκείνης της εποχής.
Η Αθήνα στον Πόλεμο, στην Κατοχή και στην Αντίσταση, 1ο και 2ο μέρος
Μία συμπαραγωγή του Πολεμικού Μουσείου και του Δήμου Αθηναίων από το ιστορικό κινηματογραφικό αρχείο του Πολεμικού Μουσείου.
(α΄ μέρος)
(β’ μέρος)